"Kobiety"

Termin gekiga, charakteryzujący realistyczną mangę obyczajową, pojawił się w świadomości większości polskich czytelników komiksu przy okazji publikacji przez wydawnictwo Waneko serii "Tu Detektyw Jeż". Kultura Gniewu zdecydowała się na wydanie albumu mangaki będącego autorem tego pojęcia, autorem jak najbardziej słusznie porównywanym do Willa Eisnera. Samo już zestawienie nazwisk obydwu niezwykle zasłużonych dla rozwoju światowego komiksu twórców powinno świadczyć za rzeczoną publikacją.

Dobrze się stało, że "Kobiety" ukazują się w Polsce niemal równocześnie z "Umową z Bogiem" oraz "Nowym Jorkiem". Dzięki temu rodzimy czytelnik może na świeżo skonfrontować ze sobą dalekowschodnie i amerykańskie podejście do komiksu prekursorów zupełnie nowej jakości w tym gatunku sztuki. Komiksy Tatsumiego i Eisnera mówią o prawdziwym życiu. Obnażają jego ciemne strony, z niemalże reporterskim wyczuciem opisują smutną codzienność, pozostawiając wciąż duże pole do komentarza dla odbiorcy. Jednocześnie dostrzec można różnice kulturowe, jakie dzielą obydwu tych twórców - Eisner mimo wszystko dostrzega możliwość realizacji "amerykańskiego snu", Tatsumiego cechuje dużo surowszy ogląd okoliczności, w jakich znajdują się jego bohaterowie

Na tom składa się sześć krótkich epizodów, w których głównymi bohaterkami są oczywiście kobiety. Los nie szczędzi im trudów - spotykają je niezliczone przykrości, przede wszystkim ze strony obecnych w ich życiu mężczyzn. Przewijającymi się niemal wszędzie motywami są prostytucja, zdrada, osamotnienie. A wszystko to podane w zostało w raczej pesymistycznej formie, ukazując raczej brak perspektyw na lepsze jutro, niż nadzieję na poprawę sytuacji. Trzeba przyznać, że Tatsumi dosadnie obrazuje rzeczywistość, nie pozostawia też suchej nitki na postaciach odgrywających główne role w jego narracjach.

Autor portretuje bohaterki z niesamowitym wyczuciem. Bardzo szybko poznajemy ich charakter, tło sytuacyjne. Równie szybko następuje niejednokrotnie zaskakująca pointa. Nadaje to powtarzalny, lecz nieprzewidywalny charakter każdemu z rozdziałów.

Komiks ten z pewnością miał niemały wkład w unaocznienie percepcji kobiet w tak konserwatywnym i zmaskulinizowanym społeczeństwie, jakim jest społeczeństwo Japonii. Szczególnie znaczące musiało to być w latach '60 ubiegłego stulecia, kiedy na rynku japońskim zaczęła się ugruntowywać pozycja gekiga. Rzeczywistość ukazywana w tym komiksie z perspektywy płci słabszej może i dzisiaj dać do myślenia niejednej wrażliwej osobie. To również wyzwanie rzucone szowinistom, osobom kultywującym dominującą rolę mężczyzny (chociaż w jednej z historii to kobieta okazuje się być potworem). Lecz już na pewno jest to zbiór, choć składający się z pozornie zwykłych epizodów, zmuszający do myślenia, budzący niezliczoną ilość refleksji nad kondycją relacji międzyludzkich.

W przypadku "Kobiet" mamy do czynienia z klasyczną kreską japońską. Taką, jaką posługiwali się między innymi Tezuka Osamu ("Metropolis"), Keji Nakazawa ("Bosonogi Gen") czy Kazuo Koike ("Samotny wilk i szczenię"). Rysunki nie są szczególnie ekspresyjne, postacie skonstruowane są najczęściej z kilku wygładzonych linii. Jedynie krajobrazy oddające piękno japońskiej przyrody wyglądają bardzo realistycznie, ich wykonanie wymagało więcej pracy. Edytorsko tom prezentuje się bardzo dobrze, co wpisuje się w standard wydawniczy Kultury Gniewu.

Po "Kobiety" warto sięgnąć chociażby z ciekawości zapoznania się z twórczością Yoshihiro Tatsumiego. Ciekawość ta powinna się opłacić z nadwyżką, ponieważ rzeczony album to przykład na zbiór mistrzowsko skomponowanych obyczajowych nowelek. Historie w nich sportretowane są smutne, lecz w swoim wyrazie jak najbardziej prawdziwe, realne - niewykluczone, że stanowiące prozę życia niejednej kobiety, czy to w Japonii, czy to w każdym innym zakątku naszego globu. Rzecz zdecydowanie godna dostrzeżenia przez czytelników.

Jakub Syty

"Kobiety"
Scenariusz: Yoshihiro Tatsumi
Rysunki: Yoshihiro Tatsumi
Tłumaczenie: Katarzyna Szczepańska
Wydawca: Kultura Gniewu
Data wydania: 05.2008
Liczba stron: 164
Format: 17 x 24 cm
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
Papier: offsetowy Munken Cream
Druk: czarno-biały
Dystrybucja: księgarnie
Cena: 35,90 zł