"Ibikus"

Fortuna kołem się toczy. Dobitnie przekonać się o tym mógł niejaki Symeon Niewzorow, protagonista jednej z powieści Aleksieja Nikołajewicza Tołstoja. Powieści, która na język komiksu przełożona została przez Pascala Rabaté. Tym samym wydany w kolekcji Zebra "Ibikus" to nic innego jak ponad pięćset stron siłowania się jednego człowieka z niestałą fortuną.

Już przyciągający wzrok obraz z okładki, przedstawiający spoglądającego na czytelnika wierzchowca z nienaturalnie wybałuszonymi oczyma niosącego na karku równie przestraszonego bohatera, sugeruje, że opowiedziana wewnątrz albumu historia będzie wartka, a ponadto opierająca się na motywie podróży, choć właściwszym słowem byłaby nawet peregrynacja, albowiem Niewzorow odbywa również wędrówkę duchową. A wszystko zaczyna się od przepowiedni, którą leniwy księgowy słyszy z ust wróżki. Oto bowiem spotkać go ma bogactwo, a wszystko to w czasach niestałych, trudnych dla wszystkich innych. Splot wydarzeń, których jest on częścią opiera się na niezliczonych zbiegach okoliczności, zrządzeniach losu, przypadkach wreszcie, choć bohater zdaje się mieć przez cały czas przeświadczenie o tym, że nic wokół niego nie dzieje się tak naprawdę bez przyczyny, a za wszystkim stoi ów ibikus, element magiczny zniekształcający rzeczywistość.

Wspomniane zniekształcenie rzeczywistości odnaleźć można faktycznie na planszach komiksu. Owszem, Rabate poszedł w kierunku malarstwa realistycznego, lecz naznaczonego karykaturalnością, charakteryzującą się deformacją postaci ludzkich i rysów twarzy. Natomiast na planszach pozostawił sporo przestrzeni, dzięki czemu malunki, które niejednokrotnie można by określi mianem pozostawionych przez artystę z niesamowitym wyczuciem plam, są bardzo czytelne. Z pewnością przysłużyło się to również wydłużeniu całej historii pierwotnie aż do czterech albumów.

Choć odrobinę szalone, tragikomiczne perypetie Niewzorowa osadzone są głęboko w kontekście historycznym. A że rok 1917 był w Rosji niezwykle bogaty w wydarzenia kształtujące ten kraj, mający niemałe przełożenie na układ sił w całej Europie, tym ciekawsze są wszelkiego rodzaju nawiązania do faktycznych wydarzeń, tudzież postaci. Na pewno lepszemu zrozumieniu pewnych zagadnień, a także odświeżeniu ich sobie, pomocne mogą być przypisy niezawodnego w podobnych sytuacjach Artura Szrejtera, zamieszczone na końcu albumu. Natomiast trzeba wiedzieć, że Tołstojowi szczególnie bliski był ów okres, któremu poświęcił niejedno swoje dzieło. Jako, że w tym czasie sam pisarz, związany nazwiskiem z rodem hrabiowskim, przebywał poza granicami Rosji, zrozumiałym jest, że "Ibikus" naznaczony jest piętnem emigracji rosyjskiej - wywołanej niestabilną sytuacją w kraju związaną z dwiema rewolucjami.

Odkładając jednak ów historyczny kontekst odrobinę na bok, komiks Rabaté to przede wszystkim doskonała rozrywkowa opowieść tocząca się w wyjątkowo szybkim tempie. Zaś pod płaszczykiem tej czytelniczej gratki kryje się prawdziwe w każdych czasach powiedzenie: raz na wozie, raz pod wozem. Grunt to nie tracić głowy i trafnie odczytywać zawiłe proroctwa oraz wszelkiego rodzaju znaki na niebie.

Jakub Syty

Komiks ten ewidentnie "czuć" powieścią, nawet jeśli ktoś (tak jak ja) nie czytał pierwowzoru Aleksego Tołstoja. Tym większa zasługa Pascala Rabaté, że bardzo swobodnie zdołał przełożyć książkę na język komiksu. Udało mu się to zwłaszcza w - mniej więcej - pierwszej połowie historii. Im bliżej końca, tym bardziej rozmyty staje się komiks. Ciężar narracji przesunięty zostaje na opowiadanie obrazem, co nie wygląda już tak dobrze, jak na początku historii, gdzie akcja opierała się na bardzo dobrze rozpisanych dialogach. Niemniej "Ibikus" to zdecydowanie ciekawy tytuł, który warto poznać.

Mikołaj Ratka

"Ibikus"
Tytuł oryginału: "Ibicus"
Scenariusz: Pascal Rabaté
Rysunki: Pascal Rabaté
Tłumaczenie: Maria Mosiewicz
Wydawca: Egmont Polska
Kolekcja: Zebra
Data wydania: 10.2009
Wydawca oryginału: Vents d'Ouest
Data wydania oryginału: 1998-2001 (seria), 09.2005
Liczba stron: 536
Format: 19 x 26 cm
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
Papier: kredowy
Druk: czarno-biały
Dystrybucja: księgarnie
Cena: 99,00 zł