FEST. ANTOLOGIA KOMIKSÓW Z WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Ślązacy nie gęsi…
…i swój komiks mają. Twórcy komiksów z województwa śląskiego właśnie doczekali się swojej pierwszej antologii.
Cały zbiór został opatrzony tytułem „Fest” i podzielony na trzy części: „Wczoraj”, „Dziś” i „Jutro”. W obrębie każdego podrozdziału mieści się kilka samodzielnych historii, które zespalają ze sobą ramy czasowe i oczywiście nadrzędny temat szeroko pojętej śląskości. Ten prosty zabieg podzielenia całości według przeszłości, teraźniejszości i przyszłości w przypadku „Festa” okazał się prawdziwym strzałem w dziesiątkę. Dzięki temu Śląsk obok różnorodności poszczególnych ujęć zyskuje czwarty wymiar – czasu. Przy okazji świetnie widać również, w jaki sposób sama kreska dopasowuje się do klimatu i momentu przedstawianych opowieści. Podczas gdy we „Wczoraj” dominuje czerń i biel w połączeniu z bardzo prostą, momentami surową kreską, w czasach kolejnych już znacznie więcej mamy futurystycznych, skomplikowanych kombinacji i ostrych barw.
W konsekwencji otrzymujmy naprawdę złożony i różnorodny obraz regionu, jego historii, kultury, obyczajów czy wreszcie mentalności mieszkańców. Szczególnym powodem do radości – zwłaszcza dla osób emocjonalnie związanych i utożsamiających się z województwem śląskim – jest to, że pejzaże wymalowane w „Feście” daleko odbiegają od stereotypowego wizerunku Śląska jako regionu stricte przemysłowego, nad którym nieustannie unosi się chmura dymu i węglowego pyłu. Tutaj tradycja miesza się z nowoczesnością, śląska gwara z kulturą popularną, rzeczywistość z surrealizmem, humor z melancholią. Oczywiście tradycje górnicze są istotnym elementem konstruowanych historii, ale stanowią raczej impuls do dalszych przemyśleń, a nie materiał dla sztampowej „laurki” na rzecz ludu pracującego i węglowego bogactwa.
Jak to zwykle bywa w antologiach, również tutaj trafiają się lepsze i gorsze realizacje. W przypadku niektórych można odnieść wrażenie, że temat śląskości trochę zbyt luźno został połączony z samym komiksem… Ot, zmienić parę nazw na takie z losowo wybranego regionu i już mamy komiks małopolski, warszawski czy podhalański. Na szczęście wszelkie niedociągnięcia wynagradza nam lepsza połowa antologii, w której znajdziemy takie utwory jak „Diosek z Nikisza” (autorstwo Michał Chojnacki i Otusiunio), „Cień” Pawła Garwola i Romana Lipczyńskiego, czy „W kosmosie nikt nie usłyszy jak godosz”, stworzony przez Tomasza Kontnego i Artura Chochowskiego. Pierwszy zwraca uwagę wyjątkową kreską – toporną, koślawą, wręcz chaotyczną, która w każdym innym przypadku mogłaby razić, a w tym znakomicie współgra z opowieścią o dylematach diabła w scenerii śląskiego Nikiszowca. Drugi jest głęboko melancholijną, pełną subtelnej metafory (a nawet swego rodzaju surrealizmu fabularnego) historią o sprzedaży cienia. Trzeci wreszcie stanowi doskonały kolaż popkultury i śląskości, w którym kadry rodem z „Obcy kontra Predator” łączą się z postapokaliptyczną wizją świata, etosem górniczej pracy i śląskim humorem. Nieodzownym dodatkiem do całości jest oczywiście „ślonsko godka”. Każdy z tych komiksów jest inny, każdy pochodzi z innej części antologii. Wszystkie łączy interesujące podejście do tematu, ciekawa konstrukcja fabularna oraz niebanalna szata graficzna, dodatkowo świetnie dopasowana do klimatu opowiadanej historii.
Zawsze w przypadku wykorzystywania komiksu do pewnego rodzaju ożywienia i uatrakcyjnienia tematów historycznych, społecznych lub kulturowych można mieć obawy, czy – pomimo słusznych założeń – całość nie okaże się zespoleniem dwóch średnio przystających do siebie obszarów. Jeśli na ich styku nie „zaiskrzy”, to otrzymamy sztuczny twór dla wszystkich, czyli w konsekwencji – dla nikogo. Przy „Feście” zabieg okazał się całkiem udany – „pacjent” żyje i ma się dobrze, nawet pomimo dosyć swobodnego potraktowania głównego tematu. Antologia może być czytelniczą gratką zarówno dla zatwardziałych Ślązaków, jak i komiksowych fanów ze wszystkich innych regionów.
Dziękujemy Wydawnictwu Taurus Media za udostępnienie egzemplarza do recenzji.
Magdalena Iwańska
Fest. Antologia komiksów z województwa śląskiego
Scenariusz: Zbigniew Tomecki, Daniel Gizicki, Tomasz Kontny, Marcin Palmąka, Krzysztof Kałuszka, Grzegorz Mitas, Paweł Garwol, Michał Chojnacki, Paweł Ligenza, Marcin Paruzel, Mariusz Szaliński, Piotr Tondos
Rysunek: Marek Turek, Gabriela Becla, Mariusz Zawadzki, Maciej Wołosz, Marcin Palmąka, Krzysztof Kałuszka, Artur Chochowski, Grzegorz Pawlak (II), Katarzyna Witerscheim, Grzegorz Nita, Otusiunio, Grzegorz Mitas, Mikołaj Ratka, Roman Lipczyński, Damian Dideńko, Paweł Ligenza, Mariusz Szaliński, Piotr Tondos, Dagmara Darsicka
Okładka: Marek Turek
Wydawnictwo: Taurus Media
Data wydania: maj 2013
Objętość: 120 stron
Format: B5
Oprawa: miękka
Druk: czarno-biały, kolor
Cena: 35,00 zł
