Komiksowy Kalejdoskop 2013

Komiksowy Kalejdoskop 2013

Rok 2013 przyniósł sporo ciekawych wydarzeń dla polskich miłośników komiksów. Przeżyjmy to jeszcze raz!

STYCZEŃ

Początek roku optymistyczny. Rozkręca się wydawana przez Hachette Wielka Kolekcja Komiksów Marvela, choć wielu nie wierzyło, że cokolwiek z niej wyjdzie. Do tego na rynku pojawia się zupełnie nowy (jak się później okaże – bardzo poważny) gracz, czyli wywodzące się ze sklepu Gildii Wydawnictwo Komiksowe.

Mucha Comics publikuje oświadczenie przedstawiające dalszą politykę wydawniczą w kontekście WKKM. Kultura Gniewu podejmuje decyzję o rozpoczęciu imprintu komiksów skierowanych do młodszych czytelników, noszącego nazwę Krótkie Gadki. Tymczasem Taurus Media nieoczekiwanie startuje z porzuconymi przez Egmont seriami frankofońskimi, największą sensacją okazuje się jednak zrealizowane przez Sound Tropez słuchowisko oparte na bestsellerowej serii komiksowej „Żywe trupy” w doborowej obsadzie (m.in. Krzysztof Banaszyk, Anna Dereszowska, Maria Seweryn i Jacek Rozenek). Choć pomysł dźwiękowej adaptacji wydaje się niedorzeczny, okazuje się ona wielkim przebojem, zaś polskie studio sprzedaje licencję do innych krajów!

Muzeum Powstania Warszawskiego ogłasza wyniki 6. edycji komiksowego konkursu; wygrywa Zofia Mróz komiksem „Na szczęście”.

W Wersalu otwarta zostaje ogromna wystawa prac Grzegorza Rosińskiego. Pod koniec miesiąca zaś tradycyjnie rozpoczyna się Międzynarodowy Festiwal Komiksu w Angoulême, czyli największa komiksowa impreza w Europie. Prestiżową nagrodę Grand Prix za najlepszy album otrzymuje „Quai d’Orsay – Chroniques diplomatiques” autorstwa Christophe’a Blaina oraz Antonina Baudry’ego.

Ale i tak wszystko przyćmiewa wieść, że J. J. Abrams wyreżyseruje nową odsłonę „Gwiezdnych wojen”, i związane z tym dyskusje…

LUTY

Na stronie wydawnictwa Centrala pojawia się fachowy poradnik, jak przygotować komiks do druku. Agata Wawryniuk otrzymuje przyznawaną przez redakcję magazynu „HIRO Free” statuetkę Superhiro w kategorii „Komiks/Książka 2012”.

Organizatorzy koszalińskiego festiwalu Młodzi i Film rozpoczynają trwającą do czerwca kampanię promocyjną festiwalu w formie komiksowych plakatów rysowanych przez różnych rysowników do scenariuszy Bartosza Sztybora.

Tymczasem w księgarniach wielki powrót Kapitana (teraz już pułkownika) Żbika w komiksie „Tajemnica »Plaży w Pourville«”.

Oryginalny rysunek, który znalazł się na okładce osiemnastej części „Thorgala”, zostaje sprzedany na aukcji za 45 tysięcy euro.

MARZEC

Kumulacja komiksowych imprez: w ten sam weekend odbywa się Krakowski Festiwal Komiksu, Bydgoska Sobota z Komiksem oraz poznański Pyrkon. Tony Sandoval robi sobie prawdziwy tour po Polsce, odwiedzając w tydzień pięć miast!

Egmont wydaje „Batman: Trybunał Sów” i tym samym rozpoczyna polską wersję imprintu w ramach „Nowego DC”, przy okazji publikując jeden z bestsellerów roku 2013. Tomasz Kołodziejczak zdradza także w rozmowie z Wojciechem Nelcem z BatCave, że Egmont wyda długo oczekiwaną reedycję „Strażników” oraz prequelowe miniserie pod szyldem „Strażnicy: Początek”.

Sporym zaskoczeniem jest wydanie przez Onepress książki „Batman i filozofia. Mroczny Rycerz nareszcie bez maski”. Michał Słomka otrzymuje Medal Młodej Sztuki przyznawany przez redakcję poznańskiego „Głosu Wielkopolskiego” w dziedzinie animacji kultury. Po ponad dwudziestu latach powraca ze specjalnym numerem legendarny magazyn „Awantura”.

Wydawnictwo Hachette zaskakuje po raz kolejny, wypuszczając do kiosków bez żadnych zapowiedzi testowe numery nowej komiksowej kolekcji, tym razem stawiając na „Thorgala”.

Kolejne sukcesy Polaków za oceanem: Image wypuszcza pierwszy zeszyt serii „Sex” z rysunkami Piotra Kowalskiego, zaś Szymon Kudrański zostaje na dwa numery współpracownikiem Goeffa Johnsa w „Green Lanternie”.

W USA afera: w Chicago usunięto ze szkolnych bibliotek „Persepolis” Marjane Satrapi za nadmierną zdaniem władz drastyczność.

KWIECIEŃ

5 kwietnia otwarta zostaje we Wrocławskim Centrum Kultury „Zamek” Galeria Komiksu i Ilustracji „Tymczasem we Wrocławiu”. Pierwsza wystawa to przegląd twórczości Przemysława Truścińskiego pt. „Nierealny świat”. Z kolei Soho Factory uruchamia wystawę obrazów Tadeusza Baranowskiego pod nazwą „Tadeusz Baranowski. Powrót”.

Wydawnictwo Mucha Comics ujawnia, że po zrezygnowaniu z komiksów Marvela, przerzuci się na DC Comics, zaś pierwszym tytułem w kolejce do wydania jest wytęskniony przez polskich fanów „Batman: Długie Halloween”. To nie koniec dobrych wieści dla fanów Gacka – ukazuje się piętnasty numer „Zeszytów Komiksowych” poświęcony postaci Batmana. Jak można się było spodziewać, numer rozchodzi się jak ciepłe bułeczki.

Tymczasem na portalu Polak Potrafi rusza crowdfundingowy „Projekt Tequila”, którego celem jest zebranie 16.000 zł na publikację pierwszego albumu serii autorstwa Łukasza Śmigla, Katarzyny Babis i Daniela Grzeszkiewicza. Projekt kończy się spektakularnym sukcesem: zebranych zostaje niemal 20.000 zł, zaś cała akcja należy do najważniejszych wydarzeń roku.

Wilq Superbohater daje się skusić Hoop Coli i staje się gwiazdą kampanii reklamowej producenta napojów, co naturalnie wzbudza szereg kontrowersji. Za to szef wydawnictwa Kultura Gniewu zostaje nominowany przez TVP Kultura do nagrody Gwarancje Kultury w kategorii Menadżer Kultury (ostatecznie nagrodę zdobywa Artur Rojek za OFF Festival).

Najważniejszym wydarzeniem miesiąca jest jednak oczywiście IV Międzynarodowy Festiwal Kultury Komiksowej Ligatura oraz szereg wydarzeń z nim związanych, m.in. otwarcie galerii komiksu „Cheap East” oraz publikacja periodyku pod tym samym tytułem.

Podczas Liagtury debiutuje nowe wydawnictwo – „Lokator” – wydając świetną „Fabrykę” Nicolasa Presla.

W wieku 87 lat umiera wielce zasłużony dla uniwersum Batmana rysownik Carmine Infantino.

MAJ

Michał Chudoliński rusza z niezwykle interesującym blogiem „Gotham w deszczu”, koncentrującym się na różnych wcieleniach postaci Batmana. Ukazuje się także książka Jerzego Szyłaka „Komiks we szponach miernoty”, krytykująca Sympozjum Komiksologiczne Krzysztofa Skrzypczyka oraz działalność naukową Jakuba Woynarowicza. Książka wzbudza szereg polemik i kontrowersji.

W stolicy w ramach IV Warszawskich Targów Książki odbywa się Festiwal Komiksowa Warszawa z Marvano, Igortem i Alfonso Zapico w roli głównej. Podczas festiwalu wręczone zostają Nagrody Polskiego Stowarzyszenia Komiksowego za rok 2012. Najlepszym polskim komiksem zostają „Rozmówki polsko-angielskie” Agaty Wawryniuk, zaś zagranicznym – „Zagubione dziewczęta” Alana Moore’a i Melindy Gebbie. Ogłoszono także wyniki II Konkursu na Stypendium Sklep.gildia.pl dla komiksowych debiutantów/debiutantek – laureatem zostaje Sebastian Skrobol.

Na dokładkę Agata Wawryniuk zostaje finalistką „Talentów Trójki” w kategorii „Sztuki wizualne”.

Wszystkie te nagrody bledną jednak w obliczu sensacyjnej informacji, iż funkcjonujący w zasadzie poza środowiskiem komiksowym Maciej Sieńczyk zostaje nominowany do prestiżowej Nagrody Literackiej Nike (za „Przygody na bezludnej wyspie”). We wrześniu okaże się, że Sieńczyk dotrze aż do finału konkursu, co wypada uznać za największą nobilitację w dziejach polskiego komiksu.

W kinach rządzi trzecia odsłona „Iron Mana”, stając się największym blockbusterem roku w kategorii komiksowych adaptacji. Co ciekawe, również w maju na najsłynniejszym festiwalu filmowym w Cannes jury po przewodnictwem Stevena Spielberga przyznaje Złotą Palmę „Życiu Adeli” i jest to pierwsza taka nagroda w historii dla ekranizacji komiksu.

Dla wielu nie mniejszym wydarzeniem jest koniec ośmioletniej przygody Geoffa Johnsa z serią „Green Lantern”.

CZERWIEC

7 czerwca okrągłe 90 lat kończy ikona polskiego komiksu, Henryk Jerzy Chmielewski. Na deskach warszawskiego Teatru Studio debiutuje sceniczna adaptacja znakomitej „Łaumy” autorstwa Karola Kalinowskiego, zaś kilka dni później otwarta zostaje w Krakowie wystawa „Katalog wypadków. Sztuka współczesna w polskim komiksie”, zbierająca prace wielu znaczących krajowych twórców. Za to w Muzeum Techniki i Komunikacji Zajezdnia Sztuki w Szczecinie można obejrzeć pojazdy profesora Talenta w naturalnej wielkości. Wreszcie następuje oficjalne otwarcie Łódzkiego Centrum Komiksu, które oprócz organizacji festiwalu ma prowadzić galerię, czytelnię, sklep i działalność promocyjną.

Czerwiec to także miesiąc bogaty w komiksowe imprezy: w Warszawie odbywa się III Festiwal Komiksu Historycznego, w Gdańsku – Bałtycki Festiwal Komiksu (z Davidem Lloydem jako główną gwiazdą). Hanami organizuje w kilku miastach cykl spotkań promujących japońskie powieści graficzne oraz azjatyckie kulinaria. Na deser w Warszawie intrygująca impreza Pixel Heaven, podczas której swoje miejsce ma również strefa komiksu.
Do polskich kin wchodzi najbardziej wyczekiwana przez fanów ekranizacja komiksu, czyli „Człowiek ze stali” Zacka Snydera, stając się jednak jednym z większych rozczarowań roku.

LIPIEC

Michał Słomka w wywiadzie dla Radia TOK FM ujawnia plany Centrali rozpoczęcia brytyjskiego imprintu. Z kolei na skwerze w Lublinie stają figury bohaterów komiksu „Kajko i Kokosz” oraz odlany z brązu Miluś jako fontanna.

Fani komiksów żyją jednak głównie największym festiwalem na świecie, czyli San Diego Comic-Con, podczas którego Warner Bros oficjalnie zapowiada filmowe spotkanie Supermana i Batmana. Rozdane zostają również najbardziej prestiżowe nagrody komiksowe świata, czyli The Will Eisner Comic Industry Award: najwięksi tegoroczni wygrani to Brian K. Vaughan z „Sagą” oraz Chris Ware z „Building Stories”. W kategorii „Najlepsza książka o komiksie” zwycięża „Marvel Comics: The Untold Story” Seana Howe’a, która niespodziewane kilka miesięcy później ukaże się po polsku.

Piotr Kowalski kontynuuje podbój amerykańskiego rynku: w lipcu dowiadujemy się, że polski rysownik pracuje nad minserią „Marvel Knights: Hulk” dla Marvela!

SIERPIEŃ

W ramach Międzynarodowego Festiwalu Filmu i Muzyki „Transatlantyk” zorganizowana zostaje intrygująca sekcja „Poza gatunkiem”, poświęcona superbohaterom. Tomasz Kołodziejczak oraz Przemysław Truściński zostają uhonorowani przez Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego odpowiednio Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi za działalność na rzecz rozwoju kultury oraz pielęgnowanie pamięci. Z kolei Henryk Jerzy Chmielewski otrzymuje medal „Zasłużonego dla Warszawy”. W sierpniu także ukazuje się pierwszy numer kieleckiego magazynu kulturalnego „Projektor”, którego wiodącym tematem jest komiks.

Na blogu „Ziniol” po roku przerwy powraca znakomity cykl „Kibicujemy komiksiarzom”, prezentujący przygotowywane przez polskich twórców projekty. 28 sierpnia odbywa się kolejna edycja polskiego Międzynarodowego Dnia Publicznego Czytania Komiksów.

Internauci skupieni wokół Forum Gildii Komiksu oraz facebookowego profilu WKKM przygotowują petycję do wydawnictwa Hachette w sprawie przedłużenia Wielkiej Kolekcji Komiksów Marvela, organizując jedną z większych komiksowych inicjatyw roku. Petycję podpisują 1154 osoby. Z jakim skutkiem – dowiemy się… za rok.

Tymczasem Warner Bros detonuje prawdziwą bombę, ogłaszając, że rolę Batmana przejmuje Ben Affleck, co doprowadza fanów Gacka (także polskich) do wrzenia. Z kolei niejaki Bob Bretall, 51-letni Brytyjczyk chwali się w Internecie swoją kolekcją komiksów ogłaszając ją największym zbiorem na świecie (ponad 90 tysięcy sztuk!).

WRZESIEŃ

W Warszawie następuje uroczyste odsłonięcie pierwszego w Polsce pomnika René Goscinny’ego, zaś gościem honorowym tego wydarzenia jest córka legendarnego scenarzysty Anne Goscinny.

Na antenie ABC debiutuje serial „Agents of S.H.I.E.L.D.”, w odpowiedzi DC wypuszcza przecieki na temat prac stacji FOX nad osadzonym w uniwersum Batmana serialem „Gotham”.

W sieci rusza serwis ComicsRage, sprzedający cyfrowe wersje komiksów. Na pierwszy ogień idzie pakiet komików Kultury Gniewu w wersji polskiej i angielskiej. Z kolei brytyjskie wydawnictwo Borderline Press rozpoczyna wydawanie angielskich wersji polskich komiksów, zaczynając od „566 Frames” Dennisa Wojdy.

Podczas gdy jedni zaczynają, inni kończą. W trakcie festiwalu w Wenecji wybitny twórca animacji, japoński reżyser Hayao Miyazaki, ogłasza decyzję o przejściu na emeryturę. 30 września ukazuje się ostatni numer zasłużonego (także dla polskiego komiksu) tygodnika „Przekrój”.

PAŹDZIERNIK

Tradycyjnie najgorętszy dla komiksowych fanów miesiąc, oczywiście głównie za sprawą łódzkiego Międzynarodowego Festiwalu Komiksu i Gier. Sama impreza zaczyna od falstartu: z przyjazdu rezygnują David B. oraz Guy Delisle, zaś festiwal niemal w ostatniej chwili zostaje przeniesiony do Atlas Areny. I właśnie nowa lokalizacja okaże się największą kontrowersją imprezy: niektórzy będą zachwyceni (przestrzeń, nagłośnienie) inni rozczarowani (zła organizacja, gdzie klimat ŁDK-u itp.).

Na szczęście nie zawodzą ani fani, ani twórcy. Gwiazdami w tym roku są legendarny Don Rosa, Stepehen Desberg oraz Roman Surżenko, ale i tak największą furorę robi Gradimir Smudja, który przez wiele godzin cierpliwie wrysowuje fanom autografy.

Na festiwalu ukazuje się upragniony „Batman: Długie Halloween” oraz długo wyczekiwana monografia Łukasza Kowalczuka poświęcona wydawnictwu TM-Semic, zaś po czteroletniej przerwie nieoczekiwanie powraca zin „Maszin”. Wydawnictwo Egmont ogłasza „Konkurs na komiks dla dzieci im. Janusza Christy”.

Festiwal to także czas nagród. W konkursie na Krótką Formę Komiksową pod hasłem „Prawdy i mity o obrocie bezgotówkowym” (który w tym roku ku oburzeniu wielu zastępuje tradycyjny konkurs festiwalowy) główną nagrodę zgarniają Jan Mazur i Unki Odya (za „Prawdziwą historię Syzyfa”). Doktorat Humoris Causa otrzymuje Jarosław Składanek, nagrodę dla najlepszego wydawcy roku – Kultura Gniewu, zaś tytuł najlepszego polskiego komiksu sezonu 2012/2013 – „Rozmówki polsko-angielskie” Agaty Wawryniuk. Ogłoszone zostają także wyniki konkursu na „Komiks orbitalny. 540. rocznica urodzin astronoma”: równorzędnymi zwycięzcami zostają Robert Mirowski oraz Piotr Wojciechowski.

Sporo dzieje się także poza festiwalem. Dzień przed rozpoczęciem imprezy wyemitowany zostaje w Radiu Afera trzechsetny odcinek komiksowej audycji „Prosto z Kadru”. 12 października w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Gdańsku odbywa się całodobowa sesja rysowania komiksów „24 Hour Comics Day”. 19-20 października w Nysie odbywa się I edycja Polsko-Czeskiego Festiwalu Komiksu. W międzyczasie Sklep.gildia.pl ogłasza rezygnację z programu stypendialnego dla debiutantów, ale równolegle informuje o otrzymaniu dotacji w funduszy europejskich na przygotowanie systemu informatycznego dla hurtowni komiksu. Centrum Kultury „Jidysz” ogłasza wyniki konkursu na komiks stworzony na podstawie opowiadania tłumaczonego z języka jidysz – zwyciężają Agata Baumgart i Jan Czapliński za komiks „Czterech Murzynów”.

Spore poruszenie w środowisku wywołuje informacja, iż Polska Izba Książki pracuje nad projektem „zamrożenia” ceny książek na 6-18 miesięcy po premierze, co uniemożliwiłoby korzystanie z systemu promocji w sklepach komiksowych.

Podczas Międzynarodowego Festiwalu Komiksowego „Comica” w Londynie odbywa się wystawa „Poles ApART: New Polish Comics & Graphic Novels”, prezentująca współczesny polski komiks.
Do sklepów trafia gra „Batman: Arkham Origins”, pozostawiając jednak w graczach sporo niedosytu.

Sporo dzieje się także w USA. 30 października ukazuje się pierwszy zeszyt miniserii „Sandman: Overture” czyli prequelu „Sandmana”, który zbiera entuzjastyczne recenzje. Na dodatek DC Comics odnosi spektakularny sukces przy akcji „Villains Month”. Dark Horse oficjalnie ujawnia, iż trwają prace nad komiksowym „Wiedźminem” (pierwszy numer w marcu 2014), zaś scenarzysta Bill Willingham zapowiada, że 150. numer serii „Baśnie” będzie ostatnim.

LISTOPAD

Największym wydarzeniem miesiąca jest niewątpliwie powrót Andrzeja Sapkowskiego do wiedźmińskiego świata i premiera powieści „Wiedźmin: Sezon burz”. Komiksowi fani zaczytują się jednak głównie w wydanej przez Sine Qua Non „Niezwykłej historii Marvel Comics” Seana Howe’a.

Fanów Andreasa elektryzuje zaskakująca wieść, że nowe wydawnictwo Sideca jeszcze w tym roku opublikuje pierwszy tom integrala kultowego „Rorka”.

Po odświeżeniu i pod nowym kierownictwem Tomasza Pstrągowskiego w dobrej formie powraca portal Komiksomania. Po ponad roku perturbacji do sieci trafia także siedemdziesiąty trzeci numer magazynu „KZet”. Blok tekstów o komiksie pojawia się również w listopadowym numerze miesięcznika „Znak”.

18 listopada 60. urodziny obchodzi wielki scenarzysta komiksowy Alan Moore.

GRUDZIEŃ

Zachęcone sukcesem „Żywych trupów” studio Sound Tropez rozpoczyna prace nad dźwiękową adaptacją „Thorgala”. W rolach głównych Jacek Rozenek (Thorgal), Maria Niklińska (Aaricia), Sonia Bohosiewicz (Slivia) oraz Arkadiusz Jakubik (Gandalf Szalony).

Z kolei na rynku frankofońskim ukazuje się ogromna monografia poświęcona Grzegorzowi Rosińskiemu, stworzona przez Patricka Gaumera.

W Stanach startuje kolekcja Marvel’s Mightiest Heroes Graphic Novel Collection, co w polskich fanach Marvela budzi nadzieję, że zawita ona także do naszego kraju.

Amerykańscy fani żyją jednak głównie gorącymi newsami filmowymi: Zack Snyder ujawnia, że w sequelu „Człowieka ze stali” pojawi się Wonder Woman, zaś zagra ją Gal Gadot. Ale to i tak nic w porównaniu z wieścią, że Hollywood zabiera się za „Sandmana”, zaś reżyserem, producentem i odtwórcą głównej roli będzie Joseph Gordon-Levitt.

Już wydawało się, że rok minie w polskim komiksowie bez większej afery, a jednak rzutem na taśmę – jest! Tuż przed świętami rusza kolejna edycja plebiscytu Komiksy Roku, która ściąga lawinę krytyki za dziwaczne reguły, kontrowersyjny dobór nominowanych tytułów i brak uzasadnień.

Na koniec roku wydawcy tradycyjnie ujawniają swoje plany na przyszłość; bodaj najbardziej imponujące zapowiedzi prezentuje timof i cisi wspólnicy.

Michał Siromski