Praga Gada 3 – okładka
Rzuć wszystko i chodź na Pragę!
Wraz z Fundacją Animacja w kolejnej odsłonie antologii Praga gada wracamy do Warszawy, której już nie ma, ale pozostały o niej wspomnienia.
Głosy z przeszłości
Praga gada Wiechem 3! to szósty tom antologii i trzeci (ostatni) łączący wspomnienia mieszkańców Pragi i inspiracje pochodzące z satyrycznych opowiadań Stefana Wiecha Wiecheckiego z lat 30. Zatrzymywał w nich warszawskie życie i obyczaje, a wykorzystując charakterystyczną gwarę, sprawił, że pozostały one na długo w ludzkiej pamięci. Pracował m.in. jako sprawozdawca sądowy. Sprawy z sądów grodzkich okazywały się wspaniałym źródłem inspiracji. W zbiorze pokazano relacje sąsiedzkie i międzyludzkie stosunki. To, jak silne było rozróżnienie swój – obcy. Życie nie było łatwe, ale fantazja, dystans, poczucie humoru sprawiały, że dla tych ludzi niestraszny był kryzys i życiowe zakręty.
Pomysł Fundacji Animacja, by w ten sposób zatrzymać czas, jest świetny. Twórczość Stefana Wiecheckiego fantastycznie w tym pomaga. Co najważniejsze, połączenie jej z inspiracjami pochodzącymi z historii praskich seniorów daje nowe możliwości pokazania minionego świata.
Praga gada 3 – przykładowa strona
Z humorem o trudach życia
Jak w każdym tomie na początku znajdziemy wstęp pomysłodawcy i współtwórcy projektu, Przemysława J. Olszewskiego. Przybliża w nim historię powstania zbioru i każdego komiksu, a także realia i specyfikę ówczesnego warszawskiego życia.
Dostajemy siedem dłuższych i krótszych nowel komiksowych. Rozpoczynamy narysowaną cartoonową kreską przez Przemysława J. Olszewskiego humorystyczną opowieścią o perypetiach dwóch oszustów. Zarabiali, przebierając się za potrzebującą pomocy rodzinę z małym dzieckiem. To historia zainspirowana wspomnieniem pani Haliny Olszewskiej o sądach i opowiadaniem Wiecha pt. Małżeństwo koleżeńskie. Agnieszka Świętek, Mirosław Urbaniak i Tony Sandoval w Albumie rodzinnym zilustrowali opowieść o złodziejskich zwyczajach i sposobach działania. Od nocnej kradzieży w domu Moryca Cytryna po wspomnienie o nieprzeciętnym i znanym kasiarzu ‒ charakterystyczna kreska rysowników podkreśla odrębność każdej historii.
Chyba jednym z najciekawszych formalnie komiksów jest adaptacja opowiadania Koń na tapczanie. Przemysław Olszewski sfotografował makiety i figury stworzone przez rzeźbiarza Leszka Jasińskiego. Historia o pewnej niecodziennej pijackiej transakcji ma niezwykły klimat i wygląda niczym kadry z animacji.
Roman Gajewski ilustruje impresję o bezwzględnym kamieniczniku, którego absurdalne zasady utrudniają życie mieszkańców. Następnie przechodzimy do ćwiczeń na wypadek ataku gazowego. Zmagania mieszkańców Warszawy (i nie tylko) podkreślają czarno-białe ilustracje Przemysława Olszewskiego.
Sławomir Kiełbus swą charakterystyczną kreską oddaje małżeńskie niedole pewnego amatora trunków. Natomiast w komiksie rysowanym przez Mirosława Urbaniaka powraca znany z poprzednich części Kominiarz. Strzeże on całej Warszawy i tym razem na Karcelaku walczy z budzącym postrach Tatą Tasiemką.
Style rysowników są bardzo różne: kreska satyryczna, abstrakcyjna, realistyczna, bardziej lub mniej dynamiczna, zróżnicowane nasycenie kolorów. To wszystko podkreśla charakter tych opowieści, współgra z tematyką konkretnych historii. Komizm miesza się z tragedią, absurdalnymi i dramatycznymi momentami, widać wielką biedę, ale też solidarność mieszkańców, a pisane warszawską gwarą dialogi pozwalają się przenieść w tamten czas.
Praga gada 3 – przykładowa strona
Zatrzymać czas
Miałam okazję być na spotkaniu towarzyszącym wydaniu jednej z poprzednich części. Opowieści seniorów słyszane na żywo robią niezwykłe wrażenie, ich energia i radość, z którą dzielą się przeszłością, są wyjątkowe.
W tym zbiorze mieszają się obrazki z przeszłości, urywki miejskich legend ze wspomnieniami, chęć przeżycia i radość z życia, wspólnota i solidarność, często rozumiana dość szczególnie, zwłaszcza w złodziejskim fachu.
Historie zbierane w ramach projektu są warte uwiecznienia we wszystkich możliwych formach. W tym tej komiksowej, która łączy wyobraźnię rysowników i głosy z przeszłości. Zdecydowanie warto zanurzyć się w świat tych opowieści. Cenny jest też każdy ich fragment, okruch minionego świata.
Jolanta Karaś
Dziękujemy wydawnictwu za udostępnienie egzemplarza komiksu.
Tytuł: Praga Gada #6: Wiechem trzy!
Scenariusz: Przemysław J. Olszewski
Rysunki: Agnieszka Świętek, Sławomir Kiełbus, Tony Sandoval, Mirosław Urbaniak, Przemysław J. Olszewski, Roman Gajewski, Leszek Jasiński
Seria: Praga Gada
Wydawca: Fundacja Animacja
Data wydania: 1 lutego 2020
Format: A4+
Oprawa: twarda
Liczba stron: 128
Druk: kolor
