| |
Francuskie
wydawnictwa komiksowe cz. III
Witam ponownie. Oto przed wami kolejna część
moich wywodów o francuskich wydawnictwach komiksowych. Przypomnę, że poprzednim
razem omówiliśmy działalność Les Humanoides Associés. Tym razem przyszła
pora na Castermana i Dargaud.
Wydawnictwo to powstało dawno, bo w roku 1780. Ma
swoją siedzibę w mieście Tournai, w Belgii.
W roku 1934 Casterman przejął wydawnictwo "Le
Petit Vingtieme", które publikowało albumy o przygodach Tintina (od
czwartego numeru - "Cygara Faraona") i tak
zaczęła się prawdziwa przygoda tego edytora z komiksem. Od roku 1942 Casterman
publikował zmodyfikowane i pokolorowane werjse albumów z Tintinem (więcej
o tym bohaterze możecie
przeczytać w KZ#8).
Wzmocnione sukcesem komiksów Herge'a wydawnictwo zaproponowało
wkrótce potem nowe serie komiksowe autorów takich jak np.: Jacques
Martin (serie "Alix" czy "Jhen"), François
Craenhals ("Chevalier
Ardent" i "Les 4 as") i Hansen (seria
dla dzieci p.t. "Petzi").
Od roku 1954 Casterman wydawał także książki dla dzieci
(m.in. prace Marcela
Marlier - "Martine"), które okazały
się sporym sukcesem. Wydawnictwo chciało jednak kierować swoją ofertę
także do starszych odbiorców. Z tego
powodu w 1973 r., zdecydowano się na publikację pierwszego
albumu o przygodach  Corto Maltese, serii autorstwa Hugo
Pratta (o której
możecie przeczytać
więcej w KZ#35). Następnym krokiem było stworzenie w roku 1978 miesięcznika "A
suivre" (Ciąg dalszy nastapi), który później miał bardzo duże znaczenie
dla odświeżenia francuskiego "spojrzenia" na komiks w latach
90-ych. Niestety Casterman zaprzestał publikacji "A suivre" w
roku 1997 (prawdopodobnie magazyn przestał być opłacalny). Wydawnictwo
jest obecnie częścią grupy wydawniczej Flammarion.
Oferta wydawnicza Castermana dzieli się na dwie zasadnicze części: pierwsza
jej część to komiksy, druga - książki dla młodzieży. Podział ten widać już
na pierwszy rzut oka, przy wejściu na stronę internetową wydawnictwa, gdzie
wydzielone są dwie oddzielne strefy. Nie zgłębiałem sekretów "tej drugiej" niekomiksowej
strony działalności Castermana. Jednak odnośnie części komiksowej, należy
powiedzieć, iż temu właśnie wydawnictwu francuscy (i nie tylko) czytelnicy
zawdzięczają wiele wybitnych i znanych serii.  Warto tu wymienić chociażby
wspominane już wcześniej przygody Tintina i Corto Maltese, jak również serię "Cities
Obscures" (Mroczne Miasta), autorstwa panów Schuitena i Peetersa (artykuły
w KZ#24 i KZ#25-26); to właśnie w Castermanie ukazały się też prace Milo
Manary powstałe do scenraiuszy tak wybitnych scenarzystów jak Hugo Pratt
("El Gaucho", "Un été indien" - czyli wydane niedawno
także i u nas "Indiańskie Lato"), czy Federico Fellini (znane polskiemu
czytelnikowi "Voyage a Tulum" - "Podróż
do Tulum" oraz "Le
Voyage de G. Mastorna" - "Podróż G. Mastorny"); w szeregach
Castermana zagościli też m.in: Moebius, ze swoją znakomitą serią "Le
Monde d'Edena" (Świat Edeny - seria była opisywana w KZ#18), czy Tardi i jego "Adele
Blanc" i "Le Cri du Peuple" (dużo interesujących
informacji na temat tego autora znajdziecie w numerze właśnie jemu poświęconemu
- KZ#28). Casterman wydawał też słynny cykl autorstwa Françoisa
Bourgeona - "Cycle du Cyan" (Cykl o Cyan). Dla wydawnictwa tworzyli również
mało u nas znani, ale cenieni na zachodzie autorzy, tacy jak Boucq czy Didier
Comes (artykuł na temat postaci drugiego z panów znajdziecie w KZ#36) i wielu
jeszcze innych utalentowanych twórców. Niestety, pomimo tego, że Casterman
jest wydawnictwem całkiem sporym i z dużymi tradycjami, mało jest w sieci "biograficznych" informacji
na jego temat.
Pełna francuska nazwa tego wydawnictwa to "Les Éditions
Dargaud".
Zostało ono założone w 1943 roku przez Georges'a
Dargaud. Początkowo publikowało
nowele przeznaczone dla kobiet. W roku 1948 zaczęło też wydawać francuską
edycję belgijskiego magazynu "Tintin" (wydawanego w oryginalnej
wersji językowej przez Castermana). W roku 1960, Dargaud odkupiło tygodnik "Pilote" od
René Goscinny'ego, Alberta Uderzo (twórców Asterixa) i Jean-Michel'a
Charliera.
Jednak pomimo wykupienia magazynu, pieczę nad nim nadal sprawowali wyżej
wzmiankowani autorzy. W roku 1974 władze wydawnictwa postanowiły urozmaicić
ofertę edytorską firmy. W wyniku tej decycji "Pilote" stał się
miesięcznikiem, a wkrótce potem dołączyły do niego dwa nowe magazyny.
 Pierwszym z nich był "Lucky Luke Mensuel", w którym miały być
publikowane opowieści westernowe, drugim zaś "Achille Talon
Magazine",
którego zawartośc stanowiły serie humorystyczne. Niestety, żaden z tych
dwóch tytułów nie utrzymał się na rynku nawet przez rok, a opowieści tam
publikowane powróciły do "Pilote". Niemniej równolegle do magazynów,
krystalizowała się oferowana przez wydawnictwo gama komiksowych serii
i książek mających w jakiś sposób związek ze światkiem opowieści obrazkowych.
Rzućmy okiem na serie, jakimi zasila francuski rynek komiksowy Dargaud.
Wydawnictwo ma bowiem w swojej ofercie naprawdę olbrzymi arsenał zarówno
serii jak i tak zwanych "jednostrzałówek". W tym istnym zalewie
tytułów znajduje się wiele serii po prostu średnich, jednak nie brakuje
tu też prawdziwych perełek. I tak, mamy na przykład znane tekże u nas
przygody Blueberry'ego, Blacksada, "Rapaces" (czyli Drapieżców), "Les
chroniques de la lune noire" (Kroniki Czarnego Księżyca),  "Complainte
des Landes Perdues" (Skarga utraconych ziem), Gipsy'ego (czyli
Cygana), Murenę, Scorpiona, XIII, "La
Vengeance du Comte Skarbek" (Zemstę
Hrabiego Skarbka) czy przygody Valeriana i wiele jeszcze innych, równie
ciekawych, choć może nie tak znanych serii. Jak więc widać jest tego
całkiem sporo. Oprócz wymienionych powyżej serii i tytułów mamy też
kolekcje, w ramach których, oprócz komiksów, publikowane są wspomniane
już wcześniej książki.
Pierwszą z nich jest kolekcja Beaux livres (Pięknie książki). W jej ramach
wydawane są monografie, wydania zbiorcze zakończonych już serii, artbooki,
a także biografie autorów związanych z komiksem. I tak na przykład w
ramach Beaux livres, ukazały się: "René Goscinny, profession
humoriste" (René
Goscinny, zawód satyryk) - czyli biografia ojca tak znanych postaci
jak Asterix czy Lucky Luke, a także "Paris
de fous" (Paryż
wariatów), książka w której opisane zostały kulisy powstawania filmu "Le
cinquieme élément"  (czyli "Piąty element"), do którego
projekty tworzyli tak znani artyści francuskiego środowiska komiksowego
jak na przykład Mezieres, Moebius czy Druilet. Kolejną kolekcją z szerokiej
oferty Dargaud jest Cosmo. Jest to kolekcja, w ramach której są wydawane
zarówno komiksy frankońskie, anglosaskie, jak i mangi. Serie należące
do tej kolekcji to między innymi: "Feux" (Ognie) autorstwa
Tome'a i Hardy'ego, "Nanami" Corbeyrana, Sarn'a i Nauriel'a czy "Le
Petit Monde" (Mały świat) Morvana i Terady. Kolejna
kolekcja to Fictions (Urojenia) - w jej ramach, wydawane są serie Science
fiction oraz Heroic Fantasy, takie jak na przykład "Reality
Show" Morvana i Porcela "Libre
a jamais" (czyli znana także u nas seria "Wieczna
wolność") Haldemana i Morvano, czy "Anamorphose" Froidebvala i Francarda.
Następną kolekcją jest Le dernier chaptire (Ostatni rozdział). Składają
się na nią różne nietypowe materiały dotyczące postaci komiksowych i twórców
poszczególnych serii.  Możemy tu odnaleźć między innymi korespondecje autorów
z ich podróży po świecie, wspomnienia i różnego rodzaju zachowane na piśmie
pamiątki odnośnie autorów, jak i serii niegdyś przez nich tworzonych,
takich jak chociażby "Blake et Mortimer" (Blake i Mortimer), "Barbe-Rouge" (Czerwonobrody), "Pirlouit" czy "Les
Pieds-Nickles". Jest też kolekcja analogiczna w swojej zawartości
do Le dernier chaptire, jednak w jej ramach są wydawane prace związene
z postacią tylko jednego twórcy. Kolekcja ta, to Les Corespondances
de Pierre Christin (Korespondecje Pierre'a Christina). Autor ten jest znany
głównie jako scenarzysta serii o przygodach czasoprzestrzennych agentów
Valeriana i Laureliny. Jest on jednak także znanym publicystą, pisarzem,
a nade wszystko podróżnikiem. Christin zwiedził wiele niezwykłych zakątków
świata, pisząc przy tym niezmordowanie swoje dzienniki i korespondencje.
I tak oto Dargaud wydaje kolekcje niezwykłych relacji pisanych przez Christina,
a ilustrowanych przez różnych rysowników.
Jeszcze jedną kolekcją wydawaną przez Dargaud jest Les Integrales. Jest
to oczywiście kolekcja, w której wydawane są zbiorcze reedycje zamkniętych
już serii (lub ich cykli składowych), w połączeniu z dopisanymi wstępami,
posłowiami, materiałami bonusowymi, niekiedy w twardych oprawach itd.
 Warto tu wymienić takie seria jak "Achille Talon" - autorstwa
Grega, "Vagabond des limbes" - Ribery i Godarda czy "Lucky
Luke'a". Long courrier (Goniec) - to z kolei kolekcja, w której
głównie serie obyczajowe, takie jak na przykład: "Blues
46" Moenarda i Stalnera, czy "Les
Annees Goudard" Berroyera i Gibrata.
No i jest jeszcze Poisson Pilote - w ramach tejże kolekcji wydawane
są komiksy niestandardowe, często niszowe, nieprzystające do głównego
nurtu, nierzadko nie przemawiające do szerokiej publiczności, niosące
jednak w sobie głębokie treści i ostatecznie zdobywające szerokie uznanie.
Warto tu wymienić chociażby serie "Le Chat du rabbin" (czyli
Kot Rabina) Johana Sfara, "Es Cherchers
du Tresor" Dawida
B czy "Les Entremondes" Larceneta.
Na tym kończy się trzecia część mojego skromnego "przewodnika".
Do zapoznania się z częścią czwartą zapraszam oczywiście w kolejnym numerze.
aegirr
Źródła:
http://en.wikipedia.org
http://www.editionsdelan2.com/sommaire2.php3
http://www.lombard.be/home_fr.htm
http://bedetheque.com
http://www.bdnews.net/news_795.html
| |
