W 1989 roku Grant Morrison zachwycił fanów komiksu rewolucyjnym, jak na owe czasy, „Azylem Arkham”. Rok później, we współpracy z rysownikiem Klausem Jansonem, stworzył „Gotyk”, mroczną opowieść z pogranicza kryminału i horroru uznaną przez serwis IGN za jedną z najlepszych historii o Batmanie. Czy zasłużenie? Teraz mogą ocenić to także polscy czytelnicy. „Gotyk” to kolejny tytuł wydany pod szyldem „DC Deluxe”, kolekcji, w której ukazują się najsłynniejsze albumy komiksowe wydane przez DC Comics.
Po ulicach Gotham krąży morderca. Tajemniczy Pan Szept, człowiek pozbawiony cienia, powrócił zza grobu, by zemścić się na tych, którzy przed laty próbowali go zabić. Z jego ręki giną kolejni przywódcy podziemnego światka Gotham. Pozostali w akcie desperacji proszą o pomoc Batmana. Mroczny Rycerz staje do nierównej walki z przeciwnikiem, który ‒ jak głosi miejska legenda ‒ zawarł pakt z samym diabłem.
„Gotyk” ukazał się oryginalnie w ramach serii „Batman. Legends of the Dark Knight”. Po sukcesie, jaki w 1989 roku odniósł film Tima Burtona o Mrocznym Rycerzu, wydawnictwo DC Comics postanowiło zdyskontować jego popularność, uruchamiając nowy cykl komiksowych przygód zamaskowanego obrońcy Gotham. Historie publikowane pod szyldem „Batman. Legends of the Dark Knight” nie były częścią batmanowego kanonu, co zapewniło ich autorom dużą swobodę artystyczną. Wśród twórców poszczególnych opowieści znalazły się największe gwiazdy komiksu: Douglas Moench, pomysłodawca postaci Moon Knighta i Bane’a, Howard Chaykin, autor głośnego „Black Kiss”, Chris Sprouse, dwukrotny laureat nagrody Eisnera i współtwórca (wspólnie z Alanem Moore’em) postaci Toma Stronga, czy Tim Sale, rysownik odpowiedzialny m.in. za znakomite „Długie Halloween”.
„Gotyk” był drugą miniserią wydaną pod szyldem „Batman. Legends of the Dark Knight”. Grant Morrison, który zaledwie rok wcześniej zaskoczył czytelników nowatorskim „Azylem Arkham”, tym razem stworzył opowieść znacznie prostszą, ale również pełną cytatów oraz intertekstualnych nawiązań. Na podstawowym poziomie „Gotyk” jest kolejną historią o zamaskowanym superbohaterze ścigającym przestępcę. Dodając wątek okultystyczny, Morrison uczynił z niej monumentalną opowieść o odwiecznej walce ze złem. Walce, która ‒ jak się okazuje ‒ toczy się niebezpiecznie blisko Mrocznego Rycerza. Podążając tropem mordercy, Batman będzie musiał zmierzyć się z własną przeszłością, w tym z konsekwencjami tragicznej śmierci rodziców.
Scenariusz Morrisona pełen jest intertekstualnych odniesień. Oprócz cytatów z klasycznych dzieł literackich, którymi Pan Szept szafuje na prawo i lewo, w „Gotyku” pojawiają się nawiązania do głośnego filmu Fritza Langa „M jak morderca”, legend o Fauście, XVIII-wiecznej powieści „Mnich” Matthew Gregory’ego Lewisa, a nawet… Jamesa Bonda (w postaci oryginalnej maszyny do zabijania, której nie powstydziłby się Auric Goldfinger). Ta zabawa cytatami w połączeniu ze zwartym, trzymającym w napięciu scenariuszem sprawiły, że „Gotyk” dobrze oparł się próbie czasu. Choć miejscami fabularnie ociera się o pretensjonalność, to nigdy tej granicy nie przekracza.
Nieco inaczej jest z graficzną stroną komiksu. Rysunki w „Gotyku” są kontynuacją stylu, jaki Klaus Janson wypracował podczas współpracy z Frankiem Millerem przy serii „Daredevil”. Filmowo kadrowane, dynamiczne, z charakterystycznie położonymi kolorami, sprawdzają się jako element narracji, ale dziś nie są w stanie już niczym zaskoczyć, a na tle współczesnych grafik trącą myszką.
Choć od jego premiery minęło już ponad 25 lat, „Gotyk” wciąż daje radę. Intrygujący, intertekstualny scenariusz Morrisona zapewnia solidną porcję rozrywki, a kadry Jansona, choć dziś nie zachwycają oryginalnością, to doskonale uzupełniają mroczną fabułę (oraz budzą autentyczny podziw dla architektonicznych umiejętności rysownika). Dla miłośników Batmana to pozycja obowiązkowa, ale i ci, którzy z „Gackiem” spotykają się sporadycznie, powinni się dobrze bawić.
Dziękujemy wydawnictwu Egmont za udostępnienie egzemplarza do recenzji.
Marcin Kamiński
Tytuł: Batman: Gotyk
Scenariusz: Grant Morrison
Rysunki: Klaus Janson
Tłumaczenie: Tomasz Sidorkiewicz
Wydawca oryginalny: DC Comics
Wydawca: Egmont
Data premiery: 07.12.2016 r.
Oprawa: twarda
Format: 18 x 27,5 cm
Papier: kredowy
Druk: kolor
Liczba stron: 144
Cena: 75 zł
